Чанд суруду таронаи «Шашмақом»-8

Соқиномаи Савти Чоргоҳ

Мақоми Дугоҳ, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2, Савти Чоргоҳ

Биё, соқӣ, он бодаи чун гулоб,
Барафшон ба ман, то дароям зи хоб.
Гулобе зи оби ҷигарҳо бад-¬ӯст,
Давои ҳама дарди сарҳо бад-ӯст.
Муғаннӣ, биёр он дами ҷонфазой,
Калиде, ки шуд ганҷигавҳаркушой.
Бар ин дар магар чун калид оварӣ,
Аз-ӯ ганҷу гавҳар падид оварӣ.
Биё, соқӣ, он бода бар даст гир!
Ки аз хӯрданаш нест касро гузир.
На бода ҷигаргӯшаи офтоб,
Ки ҳам оташ омад ба гавҳар ҳам об.

Шеъри Низомӣ

Талқини Баёт

Мақоми Наво, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 1

Тарки ёрӣ кардию ман ҳамчунон ёрам туро,
Душмани ҷонию аз ҷон дӯсттар дорам туро. 2 бор
Гар ба сад хори ҷафо озурда созӣ хотирам,
Хотири нозук ба барги гул наёзорам туро. 2 бор
Қасди ҷон кардӣ, ки яъне даст кӯтаҳ кун зи ман,
Ҷон зи каф бигзораму аз даст нагзорам туро.
Гар бурун оранд ҷонамро зи хилватгоҳи дил,
Нест мумкин, ҷони ман, к-аз дил бурун орам туро.
Як-ду рӯзе сабр кун, эй ҷони бар лаб омада,
З-он ки хоҳам дар ҳузури дӯст биспорам туро.
Инчунин, к-аз савти мутриб базми айшат бар садост,
Мушкил огоҳӣ шавад аз нолаи зорам туро.
Гуфтӣ: «Мехоҳам Ҳилолиро ба коми душманон»,
Ин сазои ман, ки бо худ дӯст медорам туро.
***
Ёр-а, дӯст, я-ла-ла лал-ло
Э во яла ла-ла-ло,
Дӯст, я-ла ла-лал-ло,
Я-лал-ло я-лал-ло
Матни шеър:
Тарки ёрӣ кардию ман ҳамчунон ёрам туро,
Душмани ҷонию аз ҷон дӯсттар дорам туро.
Гар ба сад хори ҷафо озурда созӣ хотирам,
Хотири нозук ба барги гул наёзорам туро.
Қасди ҷон кардӣ, ки яъне даст кӯтаҳ кун зи ман,
Ҷон зи каф бигзораму аз даст нагзорам туро.
Гар бурун оранд ҷонамро зи хилватгоҳи дил,
Нест мумкин, ҷони ман, к-аз дил бурун орам туро.
Як-ду рӯзе сабр кун, эй ҷони бар лаб омада,
З-он ки хоҳам дар ҳузури дӯст биспорам туро.
Инчунин, к-аз савти мутриб базми айшат бар садост,
Мушкил огоҳӣ шавад аз нолаи зорам туро.
Гуфтӣ: «[Ме]хоҳам Ҳилолиро ба коми душманон»,
Ин сазои ман, ки бо худ дӯст медорам туро.

Шеъри Ҳилолӣ

Талқини Уззол

Мақоми Бузрук, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 1

Соқиё, ҳамчун гули раъно дар айёми баҳор,
Ҷоми зар аз бодаи гулгун даме холӣ мадор.
Ҳаст дуде з-оташи сӯзанда қад афрохта.
Бе ниҳоли қоматат сарви сиҳӣ дар лолазор.
Ғунча хунолуди пайконе бувад бигрифта ранг,
Дида то лаъл аз даҳонат дар чаман, эй гулъузор.
Лола дар ҳован чӣ ҳоҷат мушк сояд чун сабо,
Мевазад дар гулситон аз хоки поят мушк бор.
Бар канори рӯдҳо, дар сояҳои бедгул,
Моҳиёнро ранги гул дар об бинӣ сад ҳазор.
Бар канори ҷӯ чу ханҷарҳои савсан ранг ёфт,
Бод сояд обро сӯҳонсифат дар ҷӯйбор.
Аз даруни байза тӯтибаччаҳо сар мекашанд,
Меваҳои сабз чун гашт аз шукуфа ошкор.
Боғ дебои мулавван аз гулу аз сабза сохт,
Сабза аз гулшан чароғони сипеҳри зарнигор.
***
Ёри вафодор-а, ҳайрони ту ман!
Мӯнису ғамхору қурбони ту ман!

Ғазали Восифӣ

Талқини Ушшоқ

Мақоми Рост, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 1 (Ушшоқ)

Дӯш он маҳ бо лаби ҷӯ бо қади дилҷӯ гузашт,
Ҷӯ зи гулшан, гулшан аз гул, гул зи рангу бӯ гузашт.
Нори бӯстонро зи шарми он қади гулгуни ёр
Ҷома аз тан, тан зи бистар, бистар аз паҳлу гузашт.
Гулрухонро дар ҳавои пистаи хандони ӯ
Дил зи ханда, ханда аз лаб, лаб зи гуфтугӯ гузашт.
Дурии роҳи ту чун фаҳмид мурғи номабар,
Нома аз пар, пар зи шаҳпар, шаҳпар аз бозу гузашт.
Дӯш дар базми ҳарифон даст афшондӣ ба ноз,
Даф зи мутриб, мутриб аз най, най зи ҳову ҳӯ гузашт.
Дид чун машшота ҳусну зебу орои туро,
Ғоза аз каф, каф зи шона, шона аз гесу гузашт.
Маҳвашеро то Ҳусайнӣ хост бинад ҷилвагар,
По зи ҷунбиш, ҷунбиш аз дил, дил зи ҷустуҷӯ гузашт.

Ғазали Ҳусайнӣ

Талқини Чоргоҳ

Мақоми Дугоҳ, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 1

Ҳар кӣ бошад ошиқи ҷонон пардозад ба ҷон,
Ҳар кӣ бошад толиби гавҳар, наяндешад зи об.
Гӯши ман сӯйи самоу ҳуши ман сӯйи сабӯ,
Чашми ман сӯйи нигору дасти ман сӯйи шароб.
Зору нолонам чу булбул, дида пурхуни тазарв,
То нафирам кард он кабки дарӣ бонги ғуроб.
Наргисе дорад сиёҳу савсане дорад сафед,
Лолае дорад латифу сунбуле дорад ба тоб.
Сунбули чанбарниҳоду наргиси ханҷаргузор,
Лолаи шаккарфишону савсани анбарниқоб.

Ғазали Абдулвосеи Ҷабалӣ

Талқинчаи Ироқи Бухоро-2

Мақоми Бузрук, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2, аз силсилаи бухороии Бузрук, Ироқи Бухоро

Ҷонро ба ҷуз лабони ту оби ҳаёт нест,
Ширинтар аз лаби ту ба олам набот нест.
Рӯзи нахуст, эй маҳи хубон, ба ошиқон,
Рухро чаро намудӣ, агар майли мот нест?
Гуфтам: Давои дарди диламро хате навис.
Гуфто: Давот чун бинависам, давот нест.
Доғи ҷафо ба ҷони мани хастадил манеҳ,
Рӯзе, ки дар вафот бимирам, вафот нест.
Гуфтам закоти лаъли лабат бӯсае бидеҳ,
Гуфто, бирав, Камол, ки вақти закот нест.

Ғазали Камоли Хуҷандӣ

Талқинчаи Ироқи Бухоро-3

Мақоми Бузрук, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2, аз силсилаи бухороии Бузрук, Ироқи Бухоро

Вақти тараб хуш ёфтам он дилбари таннозро,
Соқӣ, биёр он ҷоми май, мутриб, навоз ин созро.
Имшаб, ки базми ошиқон, аз шамъи рӯят равшан аст,
Оҳиста, то навбат бувад дилдори шоҳидбозро.
Дӯшина май хӯрдӣ магар, чашмат гувоҳӣ медиҳад,
Май бо ҳарифе хӯрд, к-ӯ пӯшида дорад розро.
Рӯйи хушу овози хуш, доранд ҳар як лаззате,
Бингар, чӣ хуш лаззат бувад маҳбуби хушовозро.
Саъдӣ, ту мурғи зиракӣ, ҷонат ба дом овардаанд,
Мушкил ба дом орад касе монанди ту шаҳбозро.
Матни шеър:
Вақти тараб хуш ёфтам он дилбари таннозро,
Соқӣ, биёр он ҷоми май, мутриб, бизан он созро.
Имшаб, ки базми орифон аз шамъи рӯят равшан аст,
Оҳиста, то набвад хабар риндони шоҳидбозро.
Дӯш, эй писар, май хӯрдаӣ, чашмат гувоҳӣ медиҳад,
Боре ҳарифе ҷӯ, ки ӯ мастур дорад розро.
Рӯйи хушу овози хуш, доранд ҳар як лаззате,
Бингар, ки лаззат чун бувад маҳбуби хушовозро.
Чашмони турку абрувон дилро ба новак мезананд,
Ё Раб, кӣ додаст ин камон он турки тирандозро?!
Шӯру ғами ишқаш чунин ҳайф аст пинҳон доштан,
Дар гӯши най рамзе бигӯ, то баркашад овозро.
Шероз пурғавғо шудаст аз фитнаи чашми хушат,
Тарсам, ки ошӯби хушат барҳам занад Шерозро.
Ман мурғаке парбастаам, з-он дар қафас биншастаам,
Гар з-он ки бишкастӣ қафас, бинмудаме парвозро.
Саъдӣ, ту мурғи зиракӣ, хубат ба дом овардаам,
Мушкил ба даст орад касе монанди ту шаҳбозро.

Ғазали Саъдӣ

Талқинчаи Мустазоди Наво

Мақоми Наво, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2 (Мустазоди Наво)

Гуфтӣ ба мо, ки он гули рухсор нозук аст,
Сар то ба пойи нахли қади ёр нозук аст,
Ҳарчанд гуфтугӯйи ту бисёр нозук аст,
«Кам гӯ сухан, ки хотири дилдор нозук аст,
Бори гуҳар намекашад, ин тор нозук аст».

Мутриб, садои нағмаи дерин чӣ медиҳӣ?
Таклифи ман ба боғу раёҳин чӣ медиҳӣ?
Ҳар дам навиди лолаву насрин чӣ медиҳӣ?
«Соқӣ, ту май ба ҷоми булӯрин чӣ медиҳӣ?
Аз гул пиёла соз, лаби ёр нозук аст!»

Мухаммаси Мулҳам бар ғазали Рофеъ

Талқинчаи Наврӯзи Сабо (Талқини Сабо)

Мақоми Рост, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2

Рӯзе, ки фироқ аз ту дурам созад,
Аз ҳаҷри рухи ту носабурам созад.
Гар дида ба сӯйи дигаре бикшоям,
Қанди намаки ҳусни ту кӯрам созад.

Ман бандаи он касам, ки шавқе дорад,
Бар гардани худ зи ишқ тавқе дорад.
Ту лаззати ишқу ошиқӣ кай донӣ?
Ин бода касе хӯрад, ки шавқе дорад.

Рубоиёти Ҳофиз

Талқинчаи Савти Калон

Мақоми Дугоҳ, ҷузъи Наср (овозӣ), шуъбаи 2, Савти Калон

Майфурӯшон он чи аз саҳбои гулгун кардаанд,
Шоҳидони шаҳри мо аз лаъли майгун кардаанд.
Майпарастон моҷаро аз ҳусни соқӣ кардаанд,
Тангдастон достон аз ганҷи Қорун кардаанд.
Аз ҳавои сарви боғ осудахотир гаштаам,
То маро огаҳ аз он болои мавзун кардаанд.
Аз ҳавои сарви боғ осудахотир гаштаам,
То маро огаҳ аз он болои мавзун кардаанд.
Халқро аз лаъли майгуни ту мастӣ додаанд,
Ақлро аз чашми фаттони ту мафтун кардаанд.
Мурғи дил дар синаам имшаб, Фурӯғӣ, метапад,
Хайли маҳрӯён магар қасди шабохун кардаанд.
Матни шеър:
Майфурӯшон он чи аз саҳбои гулгун кардаанд,
Шоҳидони шаҳри мо аз лаъли майгун кардаанд.
Майпарастон моҷаро аз ҳусни соқӣ кардаанд,
Тангдастон достон аз ганҷи Қорун кардаанд.
Ман на танҳо бар сари савдои ӯ афсонаам,
Ҳушмандонро аз ин афсона афсун кардаанд.
Аз ҳавои сарви боғ осудахотир гаштаам,
То маро огоҳ аз он болои мавзун кардаанд.
Халқро аз лаъли майгуни ту мастӣ додаанд,
Ақлро аз чашми фаттони ту мафтун кардаанд.
Мурғи дил дар синаам имшаб, Фурӯғӣ, метапад,
Хайли маҳрӯён магар қасди шабохун кардаанд.

Ғазали Фурӯғӣ

MP3 — фаро кашед ва бишнавед:
Устод Фазлиддин Шаҳобов. Талқинчаи Савти Калон.mp3