Китобҳо
Таърихи халқи тоҷик (осори маҳдуда)
Таҳрири охирин 11.02.2025
Таърихи музофотҳо, шаҳрҳо, вилоятҳои тоҷикнишин ё тоҷикнишинбуда, шарҳи ягон давраи маҳдуд, таърихи соҳаҳои ҳаёти миллат, таърихи рӯйдодҳои муҳим ‒ ин аст мавзуи ин саҳифа, ки онро осори маҳдудаи таърихи халқи тоҷик ном ниҳодаем.
Абдуллоев Сайдулло. Амир Исмоили Сомонӣ. Нашри дуюм (бо такмилу иловаҳо) / Сайдулло Абдуллоев. – Хуҷанд: Раҳим Ҷалил, 1998. – 432 с.
Абдурашитов Фозил Маматович. Земельно-водная реформа в Таджикистане в конце ХХ — начале ХХI вв. (историко-правовые аспекты). Научное издание. ‒ Д.: Институт истории, археологии и этнографии им. А. Дониша АН РТ, 2016. ‒ 107 с.
Абдурашитов Фозил Маматович. Исторический опыт переселенческой политики в Таджикистане (1924 — 1990 гг.). Научное издание. ‒ Д.: Институт истории, археологии и этнографии им. А. Дониша АН РТ, 2016. ‒ 433 с.
Айнӣ Садриддин. Таърихи инқилоби Бухоро. Баргардонанда ва мураттиб Раҳим Ҳошим. Муҳаррири масъул аъзо-корр. АФ РСС Тоҷикистон М. Ш. Шукуров. – Д.: Адиб, 1987. – 240 с.
Акрамӣ Зикриё Иномзод. Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон: Мантиқи таърих. Муҳаррири масъул: Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз, узви пайвастаи АИ ҶТ. АИ ҶТ. Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониш. – Д.: Адабиёти бачагона, 2017. ‒ 80 с. ‒ Ба забонҳои тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ.
Амир Ҳусайни Хунҷӣ. Тоҷикистон – пораи тани Эронзамин.(форсӣ)
Аз бозхонии гузаштаҳои деринаи мардуми Суғду Бохтар аст, ки ҳамхун ва ҳамзот будани «порсӣ» ва «тоҷик» исбот мегардад. Аз ин рӯст, ки мо мегӯем: Тоҷикистон ба ҳамон андоза пораи тани меҳани мост, ки Озарбойҷон ва Сиистон ва Порс ва Кирмон ва Маккурон (Балуҷистон) ва Курдистон. Ва тоҷикон ба ҳамон андоза бародарон ва хоҳарони мостанд, ки порсиён ва балуҷон ва курдон ва гелакон. Ва як тоҷик ба ҳамон андоза эронӣ аст, ки як кирмонӣ ё ҳамадонӣ ё маккуронӣ. Гӯйише, ки тоҷикон бо он сухан мегӯянд, ба ҳамон андоза забони эронист, ки гӯйиши мардуми Порс ё Испаҳон.
از بازخوانیِ گذشتههای دیرینۀ مردمِ سغد و باختر است که همخون و همذات بودنِ «پارسی» و «تاجیک» اثبات میگردد. از اینرو است که ما میگوئیم تاجیکستان بههمان اندازه پارۀ تنِ میهنِ ما است که آذربایجان و سیستان و پارس و کرمان و مَککُران (بلوچستان) و کردستان. و تاجیکان بههمان اندازه برادران و خواهران ما استند که پارسیان و بلوچان و کُردان و گیلَکان. و یک تاجیک بههمان اندازه ایرانی است که یک کرمانی یا همدانی یا مَککُرانی. گویشی که تاجیکان با آن سخن میگویند بههمان اندازه زبان ایرانی است که گویش مردم پارس یا اسپهان.
Аҳмадзода Ҳоҷӣ Маллахон. Нақши ёдгори Раштонзамин. Муҳаррири масъул: Қиёмиддин Сатторӣ. – Д.: Шуҷоиён, 2010. – 288 с.
Бабаев А. Д. Авеста: по следам древнейшей цивилизации таджиков / А. Д. Бабаев, Т. Д. Каримов. – Худжанд, 2001. – 192 с.
Бухара и Афганистан в начале 80-х годов XIX в. (Журналы командировок Г. А. Арендаренко). Ответственный редактор Н. А. Халфин. ‒ М.: Наука, ГРВЛ, 1974. ‒ 143 с.
Восстание 1916 года в Туркестане: документальные свидетельства общей трагедии: сб. док. и материалов / МГУ им. М. В. Ломоносова, Ин-т всеобщ. истории РАН ; [сост., авт. предисл., вступ. ст. и коммент. Т. В. Котюкова]. – М.: Марджани, 2016. – 468 с.
Гафуров Б. Падение Бухарского эмирата. К 20-летию советской революции в Бухаре (1920-1940) / Б. Гафуров, Н. Н. Прохоров; Ответственный редактор: Чернявский В. – Сталинабад: Госиздат Таджикистан, ОПЛ, 1940. – 96 с.
Гоибов Голиб. Ранние походы арабов в Среднюю Азию (644-704 гг.). Ответственный редактор: д. и. н., проф. А. Д . Джалилов. ‒ Д.: Дониш, 1989. ‒ 144 с.
Грантовский Э. А. Ранняя история иранских племен Передней Азии / Э. А. Грантовский; Ин-т востоковедения РАН. ‒ 2-е изд., испр. и доп. ‒ М.: Вост. лит., 2007. ‒ 510 с.
Громбчевский Б. Л. Современное политическое положение памирских ханств и пограничной линии с Кашмиром. ‒ Новый Маргелан: Типогр. Ферган. областн. правления, 1891. ‒ 60 с. ‒ Описание путешествия через Памир в момент борьбы памирских княжеств с Афганистаном.
Ғаффоров Усмонҷон, Каримов Фарҳод. Иҷлосияи тақдирсози миллат. Муҳаррир Истад Қосимзода. – Д.: Адиб, 2012. ‒ 288 с.
ДДавлатов Муллошо. Сопротивление таджикского народа монгольскому завоеванию (1219-1221 гг., по средневековым восточным и западным письменным памятникам). Ответственный редактор: Н. О. Турсунов ‒ д. и. н., проф. ‒ Д.: Деваштич, 2007. ‒ 395 с.
Джалилов А. Согд накануне арабского нашествия и борьба согдийцев против арабских завоевателей в первой половине VIII века. Труды Институьа истории, археологии и этнографии АН Таджикской ССР, т. XXX. ‒ Сталинабад: Изд-во АН Таджикской ССР, 1961. ‒ 168 c.
Зевелев А. И., Поляков Ю. А., Чугунов А. И. Басмачество: возникновение, сущность, крах. ‒ М.: ГРВЛ Наука, 1981. ‒ 244 с.
Илолиев Абдулмамад. Княжество Вахан в XIX веке: распад и разделение. Университет Центральной Азии. Отдел по культурному наследию и гуманитарным наукам. Научный доклад № 12, 2021. ‒ 26 с.
Искандаров Боходур Искандарович. Бухара (1918-1920 гг.) / Ответственный редактор д. и. н. Виктор Андреевич Козачковский. – Д.: Дониш, 1970. ‒ 172 с.
Искандаров Баходур. Восточная Бухара и Памир во второй половине XIX в. (Издание второе). Ответственный редактор Хайдаршо Пирумшоев. – Д.: Дониш, 2012. ‒ 752 с.
Искандаров Баходур Искандарович. Гиндукуш во второй половине XIX века. АН Таджикской ССР. Институт истории им. А. Дониша. Ответственный редактор Ю. В. Ганковский. ‒ М.: Наука, ГРВЛ, 1968. ‒ 94 с.
Искандаров Боходур Искандарович. Из истории Бухарского эмирата (Восточная Бухара и Западный Памир в конце XIX века). Ответственный редактор А. М. Дьяков. ‒ М.: ИВЛ, 1958. ‒ 132 с.
Исследования по истории и культуре Ленинабада: Сборник статей. Ответственный редактор чл.-корр. АН Таджикской ССР Н. Н. Негматов. ‒ Д.: Дониш, 1986. ‒ 255 с.
История Ленинабада: Научно-популярный очерк /Под ред. академика АН ТаджССР З. Ш. Раджабова и д. и. н., проф. Г. Х. Хайдарова; Авторы: Г. Х. Хайдаров, А. Д. Бабаев, А. Джалилов, Н. А. Акрамов, Л. Раджабова, С. Ш. Марофиев, Н. О. Турсунов, З. Ш. Раджабов, Т. Р. Каримов, В. М. Ионова, М. И. Искандаров, С. А. Абдуллаев, А. Т. Турсунов, Л. П. Сечкина, У. Д. Исмаилов, Ш. А. Ахмедов, А. Я. Вышневский, Ш. М. Султанов. ‒ Д.: Ирфон, 1986. ‒ 608 с.
Каримов Осим. Политическое состояние Таджикистана в 90-е годы ХХ в. и в начале XXI в. – Худжанд: ТГУ ПБП, 2007. ‒ 264 с.
Масов Р., Пирумшоев Ҳ. Файзи истиқлол дар «Боми ҷаҳон» / Муҳаррирон: Ҳамза Камол, Абдуқаҳҳор Саидов. – Д.: Дониш, 2011. — 412 с.: рд.
Масов Р. История «топорного» разделения. – Д.: Ирфон, 1991. – 208 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Масов Р. Таджики: история с грифом «Совершенно секретно». Редактор Г. Л. Пищугин. – Д.: Дониш, 2014. ‒ 212 с.
Масов Р. М. Таърихи тоҷикон бо муҳри «комилан сиррӣ»: Бахше аз таърихи фошнашудаи тоҷикон дар аввалҳои қарни XX. Мутарҷим Милоди Суғдинажод. Бо пешгуфтори Лоиқ. – Д.: Дониш, 1996. ‒ 192 с. + 196 с. форсӣ (16 ҳаст)
Материалы по истории городов Таджикистана: Мухтаров А. Гузары города Ура-Тюбе (3-152). Касымов Н. Прогрессивное значение образования русских частей в городах Ходженте и Ура-Тюбе (153-238). Ответственный редактор проф. Б. И. Искандаров. – Д.: Дониш,1975. ‒ 240 с.
Материалы по истории Ура-Тюбе. Сборник актов XVII — XIX веков. Составление, перевод и предисловие А. Мухтарова. Под редакцией А. А. Семенова и О. Л. Чехович. — М.: ИВЛ, 1963. — 136 с.
Махмадшоев Рахматшо. Таджики Афганистана в новое время. Очерк истории, хозяйства и материальной культуры. ‒ Д.: Дониш, 2001. ‒ 184 с. + 34 с. вкл.
Мирбобо, Абдуллои. Муқаддимаи таърихи Хуҷанд. Муҳаррирон: Муҳайё Воситзода, Абдумавлон Самеев, Неъмати Оташ. ‒ Хуҷанд: Ношир, 2013. ‒ 448 с.
Мухторов Абдусаттор. Сомониён: замон ва макон. Зери таҳрири д. и. ф., проф. Асадуллоҳ Саъдуллоев.– Д.: Сурушан, 1999. – 290 с.
Мухторов Аҳрор. Авроқи рангини таърих. [Маҷмӯаи мақолаҳо] Муҳаррир Мирзо Шакурзода. – Д.: Деваштич, 2007. – 398 с. ‒ Ин китобро ба поси хотири писари ягонаам Аброрҷони марҳум (19.03.1951-10.08.2005) мебахшам. ‒ Муаллиф.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Мухторов Аҳрор. Аз пайи таърихи куҳан: Қайдҳои сафари Афғонистон. ‒ Д.: Ирфон, 1975. ‒ 31 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Мухторов Аҳрор. Амирон ва вазирони сомонӣ. – Д.: Нашриёти Оли Сомон, 1997. – 77 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Мухторов Аҳрор. Асрори номаҳо: Мактубҳо, соядастҳо, табрикномаҳо, барқияҳо. Муҳаррир Равшани Ёрмуҳаммад. ‒ Д.: Афсона, 1998. ‒ 156 c. + 16 с. аксҳо
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Мухторов Аҳрор. Афшин Ҳайдари Уструшанӣ ‒ бузургтарин лашкаркаши араб (асри IX). Муҳаррирон Шаҳобиддин Шуҷоъ, Валиҷон Акбарӣ. ‒ Истаравшан: Раҳим Ҷалил, 2005. ‒ 103 с.
Мухторов Аҳрор. Мақоми ҷаҳонии уструшаниҳо (Асрҳои IX-X). ‒ Д.: Сурушан, 2002. ‒ 80 с. кир. + 84 с. форс.
Мухторов Аҳрор. Мероси ниёгон: Маҷмуаи мақолаҳо. Муҳаррир Одина Мирак. – Д.: Шарқи озод, 1999. ‒ 150 с.
Мухторов Аҳрор. Таърихи Ҳисор. Мураттиб: Саодат Мухторова. [Ҳисор: Очерки таърихӣ (охири асри XV – аввали асри XX) 1-2; Ҳокимони Ҳисор: (нимаи дуввуми асри XV — ибтидои асри XX)] – Д.: Бухоро, 2015. – 448 с. Эзоҳ: с.с. 392-393 мавҷуд нест.
Мухторов Аҳрор. Ҳокимони Ӯротеппа: Асрҳои XV-XIX. Муҳаррири масъул проф. Рустам Муқимов. – Д.: Дониш, 1996. – 180 с.+7 илл. ‒ Ба хотираи падарам Мирмухтор Мираҳмадзода бахшида мешавад.
Набиев Рашид Набиевич. Из истории Кокандского ханства: Феодальное хозяйство Худояр-хана / Ответственный редактор акад. АН УзССР М. Ю. Юлдашев; АН УзССР. Ин-т востоковедения им. Абу Райхана Беруни. ‒ Ташкент: Фан, 1973. ‒ 388 с.
Набиев Рашид Набиевич. Ташкентское восстание 1847 г. и его социально-экономические предпосылки. Отв. ред. д-р. ист. наук М. В. Вахабов. ‒ Ташкент : Фан, 1966. ‒ 80 с.
Назаров Ҳақназар. Мақоми тоҷикон дар таърихи Афғонистон. – Д.: Дониш, 1998. – 65 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Неъматов Нуъмон. Давлати Сомониён. Тоҷикон дар асрҳои IX-X. Тарҷумаи А. Валиев. Муҳаррир А. Азизқулов. ‒ Д.: Ирфон, 1989. – 304 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид. Нусхаи электронӣ дар коргоҳи сомона бозсозӣ гардид. Дар ин файл саҳифаҳои 31, 92, 93 нестанд, саҳифаҳои 71, 103, 195, 253, 278 бошанд, нохоно. Барои дуруст кардан акси пурраи китоб ё нусхаи солими коғазӣ даркор аст.
Обельченко О. В. Культура античного Согда: По археологическим данным VII в. до н. э. ‒ VII в. н. э. ‒ М.: Наука, ГРВЛ, 1992. ‒ 256 с.: ил.
Орифҷон Яҳёзоди Хуҷандӣ. Хуҷанднома ё қиссаҳо аз таърихи Хуҷанд ва хуҷандиён. – Хуҷанд: 1994. — 72 c.
Пирумшо Ҳайдаршо. Помиру Бадахшон: назаре ба ҷуғрофиё ва таърихи сиёсӣ (аҳди қадим, асрҳои миёна ва давраи нав). – Д.: Ганҷи хирад, 2021. ‒ 64 с.
Пирумшоев Ҳ. Таърихи Дарвоз (аз қадим то замони муосир)/Муҳаррири масъул: д.и.ф., проф. Худоӣ Шарифов. – Д.: Ирфон, 2008. – 704 с.
Ранов В. А., Соловьёв В. С. Душанбе ‒ город древний. Ответственный редактор ‒ член-корр. АН РТ, д. и. н. Р. М. Масов. ‒ Д.: Дониш, 1993. ‒ 176 с.
Сайнаков Сайнак Парпишоевич. Масъалаҳои мубрами таърихи шоҳаншоҳии Ашкониён / Актуальные проблемы истории Парфянской империи. Маҷмуаи мақолаҳо / Сборник статьей. Зери назари узви воб. АМИТ, д. и. т., проф. Ҳайдаршо Пирумшоев. ‒ Д.: ДДОТ, 2024. ‒ 156 с.
Ин файл аз устод Сайнаков С. П. ба мо расид.
Седов Александр Всеволодович. Кобадиан на пороге раннего средневековья. Ответственный редактор Б. А. Литвинский. – М.: Наука, ГРВЛ, 1987. ‒ 200 с.
Смирнова Ольга Ивановна. Очерки из истории Согда. Отв. редакторы: М. Н. Боголюбов, И. П. Петрушевский / АН СССР; Институт востоковедения. – М.: Наука, ГРВЛ, 1970. – 287 с.
Согдийцы, их предшественники, современники и наследники: на основе материалов конференции «Согдийцы дома и на чужбине», посвященной памяти Бориса Ильича Маршака (1933–2006) / Государственный Эрмитаж. Труды Государственного Эрмитажа: [Т.] 62. Ответственные редакторы: П. Б. Лурье, А. И. Торгоев. ‒ СПб. : Изд-во Гос. Эрмитажа, 2013. – 504 с. : ил., XXVIII, [8] с. цв. вкл.
Сухарева Ольга Александровна. К истории городов Бухарского ханства (историко-этнографические очерки). Отв. ред. к. и. н. М. Г. Вахабов. – Ташкент: Изд-во АН УзССР, 1958. ‒ 150 с.
Таджики в источниках и трудах исследователей (материалы по истории таджиков). Составители: Саидмурод Бобомуллоев, Насрулло Убайдуллоев. ‒ Д.: Дониш, 2018. ‒ 536 с.
Таджикистан в огне. Составители: А. Руденко, А. Сорокин; Редактор А. Руденко. – Д.: Ирфон, 1993. ‒ 288 с.
Тоҷикон дар сарчашмаҳои таърихӣ ва осори муҳаққиқон (мавод доир ба таърихи тоҷикон). Гирдоварандагон: Саидмурод Бостонгуҳар (д. и. т.), Убайдуллоев Насрулло (д. и. т.). Муҳаррири масъул: Акрамӣ З. И. (д. и. т.). ‒ Д.: Дониш, 2018. ‒ 296 с.
Троицкая Анна Леонидовна. Каталог архива кокандских ханов XIX века. Отв. ред. О. И. Смирнова. ‒ М.: Наука, ГРВЛ, 1968. ‒ 583 с.
Троицкая Анна Леонидовна. Материалы по истории Кокандского ханства XIX в. По документам архива кокандских ханов. Отв. ред. О. И. Смирнова. ‒ М.: Наука, ГРВЛ, 1969. ‒ 156 с.
Убайдуллоев Н. К., Сайнаков С. П. Муборизаи халқи тоҷик ба муқобили истилогарони муғул (Маводи таълимӣ). ‒ Д.: Матбааи ДДОТ ба номи С. Айнӣ, 2011. ‒ 72 с.
Фитрат Абдурауф. Давраи ҳукмронии амир Олимхон. Бо муқаддимаи А. Муҳиддинов; Ҳозиркунандаи нашр А. Насриддинов. ‒ Д.: Палатаи давлатии китобҳо, 1991. ‒ 64 с.
Хамза Камол (Хамзахон Камолов). История вторжения кочевых племён Дашт-и Кипчака в Мавераннахр и Хорасан (ХVI в.) / Хамза Камол. – Д.: Дониш, 2012. – 408 с.
Харюков Л. Н. Англо-русское соперничество в Центральной Азии и исмаилизм. ‒ М.: Изд-во Моск. ун-та, 1995. ‒ 240 с.
Хваканта-Хуҷанд. Муқаддимаи хуҷандшиносӣ, I. [Маҷмуаи мақолаҳо] / Муҳаррири масъул Ҷӯразода Ҷамшед Ҳабибулло. Муҳаррир: Зарифзод С.; Донишгоҳи давлатии ҳуқуқ, бизнес ва сиёсати Тоҷикистон. ‒ Хуҷанд: Ношир, 2016. ‒ 408 с.
Холиқзода Абдуқодир. Тоҷикони Мовароуннаҳр: Аз истилои Русия то истиқлол. Нашри дувуми пуррашуда / Абдуқодир Холиқзода; Донишгоҳи Озоди Исмоили Сомонӣ; Муҳаррири нашри аввал Саид Саъдӣ; Муҳаррири нашри дуюм Ноёбшои Зӯробек. ‒ Д.: Интишороти Оли Сомон, 1997. ‒ 181 с.
Ин асари гаронбаҳо ду муҳаррирро дида бошад ҳам, пур аз хатоҳои техникӣ, вожаву ҷумлаҳои берабт аст. Умедворем, устод Холиқзода дар нашри сеюм инро ба инобат мегиранд.
Хотамов Намоз Басарович. Свержение эмирского режима в Бухаре. Под редакцией д. и. н., проф. Р. А. Абулхаева. ‒ Д.: Дониш, 1997. ‒ 348 с.
Ҳазратқулов Муҳаммадқул. Ориёиҳо ва тамаддуни ориёӣ / М. Ҳазратқулов; АИ ҶТ. Институти фалсафа. ‒ Д.: Дониш, 2006. ‒ 578 с.
Чехович О. Д. Бухарские документы XIV века. Ответственный редактор д. ф. н. А. К. Арендс. ‒ Тошкент: Наука, 1965. ‒ 332 с.
Шарифов Ҳасанбой. Манзили аҷдоди мо: Хуҷанд тайи сесад сол / Ҳ. Шарифов; Муҳаррир Аҳмадҷони Раҳматзод. – Хуҷанд: Ношир, 2007. – 754 с.
Шохуморов Абусаид. Памир ‒ страна ариев. Помир ‒ кишвари ориён. Pamir ‒ the land of Aryans. [Се мақола ба забонҳои тоҷикӣ, форсӣ, англисӣ ва русӣ] / А.Шохуморов. Институт гуманитарных наук АН РТ. – Д., 1997. ‒ 165 с. + 30 с. форсӣ
Шохуморов Абусаид. Разделение Бадахшана и судьбы исмаилизма. Отв. ред. Н. М. Емельянова. ‒ М.: ИВ РАН; Д.: ИВ АНТ, 2008. ‒ 128 с.